Azerbaycan Siyasi Tarihinde Fethali Han Hoyski (1875-1920)

Çarlık Rusyası yıkıldıktan sonra kurulan Azerbaycan Cumhuriyetine (1918-1920) en büyük desteği Osmanlı Devleti vermiştir. Osmanlı Devleti ve Azerbaycan arasında 4 Haziran 1918de imzalanan dostluk antlaşması neticesinde bölgeye gelen Kafkas İslam Ordusu, başkent Baküyü 15 Eylül 1918 tarihinde işgalden kurtarmıştır.
28 Mayıs 1918de kurulan Azerbaycan Cumhuriyetinde Başbakanlık görevini üstlenen Fethali Han Hoyski, ilk üç hükümetin de kurucusudur. Hoyski, Nisan 1920deki Kızıl Ordu işgaline kadar geçen sürede Başbakanlık, Dışişleri Bakanlığı, geçici süreyle İçişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanlığı yapmıştır.
Bağımsız Azerbaycan Cumhuriyetinin ilk Başbakanı olan Fethali Han Hoyski bu dönemin önemli siyasi aktörlerinden biridir. Rusyanın bölgeye gelmesinden sonra adı değiştirilen şehirlerin tarihi isimlerine döndürülmesi, İstanbulda toplanması planlanan konferans için temsilci gönderilmesi, Azerbaycanın bağımsızlığının tanınması için Paris Barış Konferansına katılma kararı alınması, milli Azerbaycan ordusunun kurulması, Türkçenin Azerbaycan Cumhuriyetinin resmi dili ilan edilmesi gibi birçok önemli adımda ve bunlara yönelik alınan kararlarda Fethali Han Hoyskinin imzası vardır.
Azerbaycanın Nisan 1920de Sovyetler tarafından ele geçirilmesinden sonra Tiflise giden ve burada uğradığı suikast sonucunda hayatını kaybeden Fethali Han Hoyski, öngörüsü, kararlılığı ve vatanseverliği ile Azerbaycan tarihindeki yerini almıştır.