İptal Davalarında Menfaat _{İdari Yargıda Subjektif Dava Ehliyeti Koşulu}

Bu kitapta idari yargıda iptal davası açabilmenin ön koşullarından biri olan menfaat ihlali kavramı incelenmiştir.

“Menfaat yoksa dava yoktur” şeklindeki eski bir Fransız deyimiyle ifade edilen bir yargılama usulü ilkesi olan menfaat ihlali; idare hukukunda yerleşik, bilinen, denenmiş bir kavram olarak, etkili ve hâlâ geçerlidir. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinde yalnızca iki kelimelik yer tutmasına rağmen, aslında bütün bir kamu hukuku sistemini ilgilendirmekte ve etkilemektedir. Çünkü bu koşulun geniş ya da dar tanımlanması iptal davaları yoluyla idarenin denetlenmesini ve bu bağlamda hukuk devletinin varolabilmesi yolundaki tüm girişimleri yakından ilgilendirmektedir.

Bu çalışmanın amacı, nitelikleri belirlenen, sınıflandırılan fakat tanımlanamayan, müphem, esnek, farklı görünümlere sahip, teorik temelleri zayıf menfaat kavramını belirginleştirmektir. Bu amaç çerçevesinde, kavrama ilişkin sorunların tespiti üzerinde durulmuş ve çözüm önerileri sunulmuştur. Menfaatin sınırları belirlenmeye çalışılmış ve yargı organlarının bu kavrama bakışı ortaya konmuştur.

Kitap üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde menfaat kavramının anlamı, içeriği ve hukuki niteliğinin ne olduğu sorularına cevap aranmıştır. İkinci bölümde ise, iptal davalarının hukuk devletini gerçekleştirme amacı ile kişi hak ve hürriyetlerini koruma amacı ayrı ayrı ele alınarak, menfaat ihlali şartının bu amaçları gerçekleştirmedeki rolü üzerinde durulmuştur. Nihayet üçüncü bölüm menfaat kavramında aranan niteliklere ilişkindir. Bu bölümde menfaatin meşru, kişisel ve güncel olma nitelikleri öğretinin görüşleri ve Danıştay içtihatları ışığında incelenmiştir.