Seküler Metafiziğin İmkanı Theodor W. Adorno

Geleneksel metafiziğin aşkın ve değişmez olana dair iddialarının, tarihsel ve toplumsal deneyimlerin yıkıcılığı karşısında anlamını ve meşruiyetini yitirdiği bir çağda, Seküler Metafiziğin İmkânı: Theodor W. Adorno, metafiziğin sekülerleşme sürecini Adorno’nun negatif diyalektiği ve eleştirel teori perspektifiyle yeniden düşünmeye davet etmektedir. Bu kitap, metafiziğin artık yalnızca soyut bir hakikat arayışı olmaktan çıkıp, tarihsel ıstırabın ve toplumsal antagonizmaların izini süren eleştirel bir düşünme pratiğine nasıl dönüşebileceğini incelemektedir.

Adorno’nun “ıstıraba ses verme ihtiyacı, bütün hakikatlerin önkoşuludur” sözüne yaslanan bu çalışma, metafiziğin soyut bir ilke olmaktan çıkıp somut ıstırap ve deneyimle iç içe geçtiği gerçeğiyle yüzleşmektedir. Burjuva soğukluğunun ve araçsal aklın hâkimiyetinin, dehşet verici çığlıklara kayıtsız kalınmasına yol açtığı bir dünyada, heretik spekülasyon ve negatif diyalektik, özgür düşüncenin olanaklarını yeniden gündeme getirmektedir.

Kitap, Adorno’nun doğal-tarih modeli ve özdeşsizliğin felsefesi üzerinden, metafiziğin sekülerleşme sürecini irdelerken; felsefi sistemlerin çöküşüyle birlikte hakikatin artık yalnızca fragmanlar, tekil deneyimler ve tarihsel yıkıntılar üzerinden kavranabilir hâle gelmesini merkeze almaktadır. Geleneksel metafiziğin bütünselci iddialarına karşı ise, parçalanmış kalın-
tıların felsefi yorumu aracılığıyla, dönüştürülmüş bir metafiziğin imkânını tartışmaya açmaktadır.